๐‹๐€๐๐’๐€๐Œ๐„๐๐“๐” ๐„๐Š๐Ž๐๐Ž๐Œ๐ˆ๐€ ๐€๐™๐”ฬ๐‹ ๐ˆ๐‡๐€ ๐’๐„๐‹๐Ž๐ˆ, ๐๐Œ ๐—๐€๐๐€๐๐€ ๐€๐๐„๐‹๐€ ๐๐€ฬ ๐๐Ž๐๐”๐‹๐€๐’๐€๐”๐ ๐€๐ˆ๐‹๐„๐” ๐‹๐€๐๐„๐‹๐„ ๐’๐Žโ€™๐„ ๐‹๐ˆ๐—๐” ๐€๐‘๐๐ˆ๐‘๐”

AILEU, 02 Juรฑu 2025
Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmรฃo apela bรก joven sira, estudante no populasaun tomak iha munisรญpiu Aileu atu labele soโ€™e lixu arbiru, liu-liu plรกstiku ho lata mamuk tanba bele estraga ambiente, estraga tasi, ikus-mai lori fila-fali dezastre bรก ema.
Primeiru-Ministru fรณ-sai apelu neโ€™e iha serimรณnia lansamentu simbรณlika Programa Ekonomia Azรบl bรก kompromissu Governu nian iha protesaun ambientรกl no dezenvolvimentu sustentรกvel, iha รกmbitu Semana Oseanu 2025 neโ€™ebรฉ halaโ€™o iha Ailulilaun, aldeia Kasamou, Suku Seloi Kraik, Postu Administrativu Aileu, munisรญpiu Aileu, segunda (02/06/2025).
Apelu neโ€™e Primeiru-Ministru hakarak fรณ-hanoin bรก ema hotu-hotu katak โ€œ๐‡๐šโ€™๐ฎ-๐ง๐ข๐š ๐“๐š๐ฌ๐ข! ๐‡๐šโ€™๐ฎ-๐ง๐ข๐š ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ! ๐ก๐š๐ก๐ฎฬ ๐ข๐ก๐š ๐Ÿ๐จ๐ก๐จ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐จ ๐ญ๐ฎ๐ง ๐›๐šฬ ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐ง๐จ ๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐›๐šฬ ๐Ÿ๐จ๐ก๐จ ๐ฌ๐ข๐ซ๐šโ€.
โ€œ๐’๐ž๐ฆ๐š๐ง๐š ๐ญ๐จ๐ฆ๐š๐ค ๐ฌ๐ž๐ฅ๐ž๐›๐ซ๐š ๐ฅ๐จ๐ซ๐จ๐ง ๐ฆ๐ฎ๐ง๐๐ข๐šฬ๐ฅ ๐Ž๐ฌ๐ž๐š๐ง๐ฎ, ๐ฆ๐š๐ข ๐Ÿ๐š๐ฅ๐ข ๐ข๐ก๐š ๐’๐ž๐ฅ๐จ๐ข ๐ญ๐š๐ง๐›๐š ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐ก๐š๐ก๐ฎฬ ๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐’๐ž๐ฅ๐จ๐ข. ๐“๐š๐ง๐›๐š ๐ข๐ฆ๐ข ๐ฆ๐š๐ค ๐ก๐š๐ซ๐ฎ๐ค๐š ๐›๐ž๐ž ๐›๐šฬ ๐ญ๐š๐ฌ๐ข. ๐Œ๐š๐ข๐›๐žฬ, ๐›๐จ๐ฅ๐ฎ ๐š๐ญ๐ž๐ง๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐›๐šฬ ๐ฆ๐จฬ๐ฌ ๐ข๐ก๐š ๐ฏ๐ข๐ฅ๐š, ๐ฌ๐ฎ๐ค๐ฎ ๐ง๐จ ๐š๐ฅ๐๐ž๐ข๐š ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค, ๐›๐š๐ข๐ง๐ก๐ข๐ซ๐š ๐ข๐ฆ๐ข ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐Ÿ๐จ๐ž๐ซ ๐ฆ๐š๐ค๐š ๐š๐ฆ๐ข ๐ข๐ก๐š ๐ƒ๐ข๐ฅ๐ข ๐ง๐จ ๐Œ๐š๐ง๐š๐ญ๐ฎ๐ญ๐จ ๐ฆ๐š๐ค ๐ฌ๐ข๐ฆ๐ฎ ๐Ÿ๐จ๐ž๐ซ. ๐ˆ๐ฆ๐ข ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐Ÿ๐จ๐ž๐ซ ๐ฆ๐š๐ค๐š ๐‹๐จ๐ž๐ฌ ๐ก๐จ ๐‚๐จ๐ฆ๐จ๐ซ๐จ ๐ฆ๐š๐ค ๐ฌ๐ข๐ฆ๐ฎ ๐Ÿ๐จ๐ž๐ซ. ๐๐žโ€™๐ž, ๐ฌ๐ž๐ข ๐ž๐ฌ๐ญ๐ซ๐š๐ ๐š ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ญ๐š๐ฌ๐ข. ๐“๐š๐ง๐›๐š ๐ง๐žโ€™๐ž ๐ข๐ญ๐š ๐ญ๐ž๐ง๐ค๐ž ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐ค๐š๐ฆ๐ฉ๐š๐งฬƒ๐š ๐›๐šฬ ๐ข๐ก๐š ๐ฏ๐ข๐ฅ๐š ๐ญ๐จโ€™๐จ ๐š๐ฅ๐๐ž๐ข๐š ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค, ๐ฅ๐ข๐ฑ๐ฎ ๐ญ๐š๐ฎ ๐ก๐š๐ฆ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ค ๐ข๐ก๐š ๐Ÿ๐š๐ญ๐ข๐ง ๐ข๐๐š ๐š๐ญ๐ฎ ๐ข๐ญ๐š ๐›๐ž๐ฅ๐ž ๐ก๐š๐ฌ๐š๐ข ๐›๐šฬ ๐ญ๐š๐ฎ ๐ข๐ก๐š ๐ง๐ข๐š ๐Ÿ๐š๐ญ๐ข๐ง ๐ฉ๐ซ๐จฬ๐ฉ๐ซ๐ข๐ฎ,โ€ PM Xanana apela.
Iha fatin neโ€™e mรณs Xefe Governu apresia no louva populasaun Seloi tanba hadomi tebtebes ambiente ho animรกl sira, nuneโ€™e ohin loron Seloi fresku no ambiente matak.
โ€œ๐’๐ž๐ฆ๐š๐ง๐š ๐Ž๐ฌ๐ž๐š๐ง๐ฎ, ๐†๐จ๐ฏ๐ž๐ซ๐ง๐ฎ ๐ฅ๐จ๐ซ๐ข ๐ฆ๐š๐ข ๐ข๐ก๐š ๐’๐ž๐ฅ๐จ๐ข ๐ญ๐š๐ง๐›๐š ๐ข๐ก๐š ๐ฌ๐ข๐ ๐ง๐ข๐Ÿ๐ข๐ค๐š๐๐ฎ ๐ž๐ฌ๐ฉ๐ž๐ฌ๐ข๐šฬ๐ฅ ๐ญ๐ž๐›๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ. ๐“๐š๐ง๐›๐š ๐ฉ๐จ๐ฏ๐ฎ ๐’๐ž๐ฅ๐จ๐ข ๐ง๐ข๐ง๐ข๐š ๐ญ๐ซ๐š๐ญ๐š๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐›๐šฬ ๐ง๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž๐ณ๐š, ๐›๐šฬ ๐š๐ง๐ข๐ฆ๐šฬ๐ฅ, ๐ค๐š๐ฉ๐š๐ฌ ๐ญ๐ž๐›๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ. ๐ˆ๐ฆ๐ข ๐ก๐š๐๐จ๐ฆ๐ข ๐ญ๐ž๐›๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ ๐ง๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž๐ณ๐š. ๐๐š๐ซ๐š๐›๐žฬ๐ง๐ฌ,โ€ Xefe Governu parabeniza.
Iha fatin hanesan, Prezidente Autoridade Munisรญpiu (PAM) Aileu, Joรฃo Bosco dos Santos hateten, koโ€™alia kona-bรก ekonomia azรบl, hare-liu bรก pilรกr tolu mak hanesan ekonomia, sosiรกl no ambiente neโ€™ebรฉ Primieiru-Ministru hahรบ ona iha inรญsiu programa ida-neโ€™e maka, husik ikan iha Lagoa, kolleta modo, kolleta hare no kuda ai-oan.
โ€œ๐๐ฎ๐š๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐จ๐ก๐ข๐ง ๐ง๐žโ€™๐ž, ๐š๐ฆ๐ข ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐ฌ๐ข๐ฆ๐›๐จฬ๐ฅ๐ข๐ค๐š ๐๐žโ€™๐ข๐ญ ๐ก๐จ๐๐ข ๐ก๐š๐ญ๐ฎ๐๐ฎ ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค, ๐š๐ฆ๐ข ๐ฌ๐ž๐ข ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐ง๐จ ๐ค๐จ๐ง๐ญ๐ข๐ง๐ฎ๐š ๐ค๐จ๐ง๐ฌ๐ž๐ซ๐ฏ๐š ๐›๐ž๐ž-๐ฆ๐š๐ญ๐š๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ก๐š๐ฅ๐žโ€™๐ฎ ๐‹๐š๐ ๐จ๐š ๐’๐ž๐ฅ๐จ๐ข ๐ง๐žโ€™๐ž ๐ก๐š๐ฆ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ค ๐Ÿ๐Ÿ– ๐ง๐จ ๐›๐ž๐ž-๐ฆ๐š๐ญ๐š๐ง ๐›๐จโ€™๐จ๐ญ ๐ญ๐จ๐ฅ๐ฎ ๐ข๐ก๐š ๐ค๐ฅ๐š๐ซ๐š๐ง. ๐ˆ๐ก๐š ๐ญ๐ž๐ฆ๐ฉ๐ฎ ๐ฎ๐๐š๐ง, ๐›๐ž๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐žโ€™๐ž ๐ฌ๐ฎ๐ฅ๐ข ๐ฆ๐š๐ข ๐ง๐จ ๐ฉ๐จ๐ฉ๐ฎ๐ฅ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐›๐ž๐ฅ๐ž ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐ง๐š๐ญ๐š๐ซ. ๐ˆ๐ก๐š ๐ญ๐ž๐ฆ๐ฉ๐ฎ ๐›๐š๐ข๐ฅ๐จ๐ซ๐จ๐ง ๐›๐ž๐ž ๐จ๐ค๐จ๐ฌ ๐ญ๐š๐ฆ๐š ๐ก๐š๐ฆ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ค ๐›๐šฬ ๐›๐ž๐ž ๐๐ž๐›๐ฎ. ๐ƒ๐ž๐›๐ฎ ๐ง๐žโ€™๐ž ๐ง๐ข๐š ๐ข๐ข๐ฌ ๐ฆ๐จ๐ฌ๐ฎ ๐ข๐ก๐š ๐‹๐จ๐ž๐ฌ, ๐†๐ฅ๐ž๐ง๐จ ๐ง๐จ ๐“๐š๐ฌ๐ข-๐ญ๐จ๐ฅ๐ฎ,โ€ Joรฃo Bosco dos Santos hateten.
Hosi fatin neโ€™e, PAM hakarak husu bรก Governu liu-liu bรก Ministรฉriu Ekonรณmiku, Turizmu no Ambiente, Ministรฉriu Agrikultura Pekuรกria Peska no Floresta (MAPPF) atu estabelese kooperasaun ida diโ€™ak hodi dezenvolve liu-tรกn รกrea potensiรกl sira-neโ€™e.
PAM mรณs agredese bรก Ministรฉriu Agrikultura Pekuรกria Peska no Floresta neโ€™ebรฉ oferese ona fasilidade modernu balun inklui fornese ona formasaun tรฉkniku balun bรก populasaun agrikultรณr 4.000-resin iha Seloi no ohin konsege realiza serimรณnia kolleta hare iha natar hektares 163.
Iha รกmbitu lansamentu Programa Ekonomia Azรบl neโ€™e, Primeiru-Ministru mรณs partisipa iha programa husik ikan nila iha Lagoa neโ€™ebรฉ organiza hosi Ministรฉriu Agrikultura Pekuรกria Peska no Floresta, serimรณnia kolleta modo metan hosi komunidade, serimรณnia kolleta hare hektares 163 no kuda ai-oan neโ€™ebรฉ sai mรณs hanesan programa ida hosi Programa Ekonomia verde no ikus-liu lansa plaka ekonomia azรบl.
Partisipa iha serimรณnia lansamentu neโ€™e membru Governu sira, Diretora Ezekutiva Gabinete Fronteiras Terrestres no Marรญtimas atuรกl Xefe Gabinete Primeiru-Ministru, Elizabeth Exposto, autoridade lokรกl, estudante no populasaun Aileu.
Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmรฃo lansa Semana Oseanu 2025 iha loron 01 fulan-Juรฑu iha Tasi Tolu, Dรญli, liu-hosi oragniza limpeza tasi-ibun no tasi-okos no mรณs kompetisaun kastelu rai-henek ne’ebรฉ involve eskola sira hosi kapitรกl.
Programa atividade semana ida neโ€™ebรฉ Governu halaโ€™o hosi loron 01 toโ€™o loron 08 fulan Juรฑu iha kapitรกl Dรญli no munisรญpiu lima โ€“ Aileu, Ainaro, Lautem, Manufahi no RAEOA ho vizita espesiรกl loron ida hosi Primeiru-Ministru no membru Governu bรก Illa Ataรบro.
Tema hodi selebra Loron Mundiรกl Oseanu 2025 maka โ€˜Furak Tebes! Tane aas buat neโ€™ebรฉ tane itaโ€™ tema globรกl neโ€™ebรฉ fรณ-hanoin katak, nasaun hotu-hotu halo parte iha buat ida ne’ebรฉ boot liu no apelu ida bรก Governu hotu-hotu atu labele haluha Maravilla tasi nian.
LINK FACEBOOK (Mรฉdia-GPM)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: