๐๐€๐‘๐€๐ƒ๐„ ๐Ž๐’๐„๐€๐๐” ๐Ÿ๐ŸŽ๐Ÿ๐Ÿ“-๐…๐„๐ˆ๐‘๐€ ๐†๐€๐’๐“๐‘๐Ž๐๐Ž๐Œ๐ˆ๐€, ๐Œ๐Ž๐Œ๐„๐๐“๐” ๐ˆ๐Œ๐๐Ž๐‘๐“๐€๐๐“๐„ ๐€๐“๐” ๐„๐ƒ๐”๐Š๐€ ๐๐Ž๐•๐” ๐‡๐€๐ƒ๐Ž๐Œ๐ˆ ๐€๐Œ๐๐ˆ๐„๐๐“๐„

DILI, 07 Juรฑu 2025
Prezidente Repรบblika (PR), Josรฉ Ramos-Horta apresia ho inisiativa Governu neโ€™ebรฉ realiza eventu Parade Oseanu 2025 no mรณs feira Gastronomia nuโ€™udรกr momentu importante atu halo edukasaun sรญvika bรก populasaun, hodi bele iha sentimentu domin bรก ambiente liu-liu tasi.
PR Ramos-Horta hatoโ€™o apresiasaun neโ€™e iha abertura Parade Oseanu 2025 neโ€™ebรฉ hahรบ iha Ministรฉriu Negรณsiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Praia dos Coqueiros bรก toโ€™o iha Portu Dรญli, sรกbadu (07/06/2025).
โ€œ๐Ž๐ก๐ข๐ง ๐ง๐žโ€™๐ž ๐ฅ๐จ๐ซ๐จ๐ง ๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ง๐จ ๐ข๐ฆ๐ฉ๐จ๐ซ๐ญ๐š๐ง๐ญ๐ž ๐ญ๐ž๐›๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ ๐ญ๐š๐ง๐›๐š ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฆ๐š๐ข-๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐ค๐จ๐ฆ๐ฎ๐ง๐ข๐๐๐ž, ๐ฆ๐š๐ข-๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐ฆ๐ฎ๐ง๐ฌ๐ขฬ๐ฉ๐ข๐ฎ ๐ก๐จ๐๐ข ๐ค๐ซ๐ข๐š ๐ง๐จ ๐ก๐š๐ญ๐ฎ๐๐ฎ ๐š๐ญ๐ข๐ฏ๐ข๐๐š๐๐ž ๐จ๐ข๐จ๐ข๐ง, ๐ก๐š๐ญ๐ฎ๐๐ฎ ๐ค๐ซ๐ž๐š๐ญ๐ข๐ฏ๐ข๐๐š๐๐ž ๐ง๐จ ๐ฏ๐ข๐ณ๐š๐ฎ๐ง ๐๐ขโ€™๐š๐ค, ๐ก๐š๐ญ๐ฎ๐๐ฎ ๐๐จ๐ฆ๐ข๐ง ๐›๐šฬ ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐ง๐จ ๐ง๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž๐ณ๐š. ๐€๐ฉ๐ซ๐ž๐ฌ๐ข๐š ๐ก๐จ ๐ข๐ง๐ข๐ฌ๐ข๐š๐ญ๐ข๐ฏ๐š ๐†๐จ๐ฏ๐ž๐ซ๐ง๐ฎ ๐ง๐ข๐š๐ง ๐ญ๐š๐ง๐›๐š ๐ž๐ฏ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ข๐๐š-๐ง๐žโ€™๐ž, ๐ค๐š๐๐š ๐ญ๐ข๐ง๐š๐ง ๐ข๐ญ๐š ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐ก๐จ๐๐ข ๐ž๐๐ฎ๐ค๐š ๐ฉ๐จ๐ฏ๐ฎ, ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ง๐จ ๐ฅ๐š๐›๐š๐ซ๐ข๐ค ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐š๐ญ๐ฎ ๐ก๐š๐๐จ๐ฆ๐ข ๐ง๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž๐ณ๐š ๐ญ๐จ๐ฆ๐š๐ค, ๐ก๐š๐๐จ๐ฆ๐ข ๐ญ๐š๐ฌ๐ข,โ€ Ramos-Horta apresia.
Prezidente Repรบblika husu katak, bainhira hadomi tasi signifika labele soโ€™e lixu arbiru iha mota laran no estrada sira tanba mota tuun lori hotu lixu sira bรก tasi hodi estraga no oho tiha ikan sira inklui ai-horis iha tasi laran.
Xefe Estadu fรณ-hanoin katak, tasi Timor iha ninia riku-soin neโ€™ebรฉ boot, iha ikan ho kualidade lubuk ida inklui iha korรกl oioin. Bainhira la tau-matan maka loron ruma sei mate hotu.
Apela mรณs bรก populasaun atu labele tesi ai arbiru, labele oho animรกl fuik sira. Husu atu soโ€˜e tiha fiska, soโ€˜e tiha kilat anin no labele tiru manu fuik sira iha ai-laran. Labele kaer meda ho loriku hodi bรก faโ€˜an. Hatoman-an kuda ai iha uma oin, uma sorin no uma kotuk.
โ€œ๐€๐ฉ๐ž๐ฅ๐š ๐›๐šฬ ๐ž๐ฌ๐ค๐จ๐ฅ๐š ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐š๐ญ๐ฎ ๐ก๐š๐ง๐จ๐ซ๐ข๐ง ๐ž๐ฌ๐ญ๐ฎ๐๐š๐ง๐ญ๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ค๐ฎ๐๐š ๐š๐ข-๐จ๐š๐ง ๐ข๐ก๐š ๐š๐ซ๐ซ๐ž๐๐จฬ๐ซ ๐ž๐ฌ๐ค๐จ๐ฅ๐š ๐ง๐ข๐š๐ง, ๐ค๐ฎ๐๐š ๐ฆ๐จ๐๐จ ๐จ๐ข๐จ๐ข๐ง ๐ง๐žโ€˜๐ž๐›๐žฬ ๐›๐ž๐ฅ๐ž ๐Ÿ๐จฬ ๐ง๐ฎ๐ญ๐ซ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐๐ขโ€˜๐š๐ค ๐›๐šฬ ๐ž๐ฌ๐ญ๐ฎ๐๐š๐ง๐ญ๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š. ๐Š๐ฎ๐๐š ๐š๐ข-๐Ÿ๐ฎ๐š๐ง, ๐š๐ข-๐Ÿ๐ฎ๐ง๐š๐ง ๐ง๐จ ๐š๐ข-๐ก๐จ๐ซ๐ข๐ฌ ๐จ๐ข๐จ๐ข๐ง ๐š๐ญ๐ฎ ๐›๐ž๐ฅ๐ž ๐ฉ๐ซ๐จ๐ญ๐ž๐ฃ๐ž ๐š๐ฆ๐›๐ข๐ž๐ง๐ญ๐ž ๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐ซ๐š๐ข-๐ก๐š๐ฅ๐š๐ข. ๐ˆ๐๐š-๐ง๐žโ€˜๐ž ๐ฆ๐š๐ค ๐ฆ๐ž๐ง๐ฌ๐š๐ณ๐ž๐ง ๐›๐šฬ ๐ฆ๐ž๐ข๐ฎ ๐š๐ฆ๐›๐ข๐ž๐ง๐ญ๐ž ๐›๐šฬ ๐ง๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž๐ณ๐š,โ€ Xefe Estadu apela bรก eskola sira.
Hanesan Prezidente Repรบblika, hakarak hatoโ€˜o parabรฉns bรก Governu neโ€˜ebรฉ mai ho inisiativa diโ€˜ak ida-neโ€™e no husu atu kontinua konsiensializa populasaun atu hadomi natureza liu-liu tasi.
Iha oportunidade abertura feira Gastronomia neโ€™ebรฉ halaโ€™o iha Portu Dili, Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmรฃo kontente tanba parade hosi tasi-ibun mai toโ€˜o iha Portu Dili iha partisipasaun mรกsimu no kapรกs hosi joven sira, estudante universitรกriu hosi Universidade balun iha Dili, hatudu katak joven sira komesa preokupa ho sira-nia futuru rasik.
โ€œ๐†๐จ๐ฏ๐ž๐ซ๐ง๐ฎ ๐จ๐ซ๐ ๐š๐ง๐ข๐ณ๐š ๐ฌ๐ž๐ซ๐ข๐ฆ๐จฬ๐ง๐ข๐š ๐ข๐๐š-๐ง๐žโ€™๐ž ๐ฅ๐šโ€™๐จฬ๐ฌ ๐š๐ญ๐ฎ ๐๐ž๐ก๐š๐ง ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค ๐†๐จ๐ฏ๐ž๐ซ๐ง๐ฎ ๐ฆ๐š๐ญ๐ž๐ง๐ž๐ค ๐ฆ๐š๐ข๐›๐žฬ ๐š๐ญ๐ฎ ๐Ÿ๐จฬ- ๐ก๐š๐ง๐จ๐ข๐ง ๐›๐šฬ ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š, ๐ฅ๐ข๐ฎ-๐ฅ๐ข๐ฎ ๐›๐šฬ ๐ฅ๐š๐›๐š๐ซ๐ข๐ค ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค, ๐›๐š๐ข๐ง๐ก๐ข๐ซ๐š ๐ข๐ญ๐š ๐ฅ๐š ๐ค๐ฎ๐ข๐๐š๐๐ฎ ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐ก๐š๐ก๐ฎฬ ๐š๐ ๐จ๐ซ๐š ๐ฆ๐š๐ค๐š ๐ข๐ฆ๐ข-๐ง๐ข๐š ๐Ÿ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ซ๐ฎ ๐ฌ๐ž๐ข ๐ฌ๐ฎ๐ฌ๐š๐ซ ๐ญ๐ž๐›๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ. ๐’๐š๐ข๐๐š ๐ฆ๐š๐ค ๐ข๐ญ๐š ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐š๐ ๐จ๐ซ๐š ๐ฅ๐šโ€™๐จฬ๐ฌ ๐›๐šฬ ๐ค๐š๐ญ๐ฎ๐š๐ฌ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š, ๐ฆ๐š๐ข๐›๐žฬ ๐›๐š ๐ข๐ฆ๐ข-๐ง๐ข๐š ๐Ÿ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ซ๐ฎ,โ€ PM Xanana hateten.
Ohin loron mundu tomak no ema hotu-hotu preokupa no sente hela mudansa klimรกtika, neโ€˜e tanba ema nia hahalok neโ€˜ebรฉ la hadomi ambiente.
Tanba neโ€™e, saida mak Governu halo iha-neโ€˜e durante semana ida, la halo mesak maibรฉ halo hamutuk ho mundu tomak, tanba mundu tomak mรณs preokupa ho mudansa klimรกtika.
โ€œ๐‡๐ฎ๐ฌ๐ฎ ๐ง๐š๐Ÿ๐š๐ญ๐ข๐ง ๐›๐šฬ ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ง๐จ ๐ฅ๐š๐›๐š๐ซ๐ข๐ค ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค, ๐›๐š๐ข๐ง๐ก๐ข๐ซ๐š ๐ข๐ญ๐š ๐ค๐จโ€˜๐š๐ฅ๐ข๐š ๐ค๐จ๐ง๐š-๐›๐šฬ ๐ก๐šโ€™๐ฎ-๐ง๐ข๐š ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐ก๐šโ€™๐ฎ-๐ง๐ข๐š -๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ, ๐ข๐ญ๐š ๐ฅ๐š ๐ค๐ฎ๐ข๐๐š๐ฎ ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ญ๐š๐ฌ๐ข ๐ฆ๐š๐ค๐š ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ ๐ฌ๐ž๐ข ๐ฅ๐š๐ค๐จ๐ง,โ€ Xanana Gusmรฃo fรณ-hanoin.
Serimonia durante semana ida nia laran atu haburas konsiรฉnsia povu nian atu hadomi ambiente, hodi promove uzu sustentรกvel rekursu tasi.
Karavana Oseanu 2025 realiza tanba servisu hamutuk entre Ministรฉriu Turizmu no Ambiente Diresaun Nasionรกl Emprendimentus Atividades no Produtus Turistikus ho Gabinete Fronteira Maritima no Terrestre.
Partisipa iha Karavana neโ€™e Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadรณr Asuntus Ekonรณmikus no Ministru Turizmu no Ambiente, Francisco Kalbuadi Lay, Ministru Komรฉrsiu no Indรบstria, Filipus Nino Pereira, Vise-Ministru Komรฉrsiu, Augusto Jรบnior Trindade no membru Governu sira, grupu kulinรกria mai-hosi munisรญpiu sira neโ€™ebรฉ halo mรณs espozisaun bรก hahรกn tasi nian iha Portu Dili.
Grupu kulinรกria Timoroan sira propoin bรก Governu atu trasa polรญtika ida hodi promove hahรกn lokรกl neโ€™ebรฉ iha kualidade aas iha merkadu no restaurante sira.
Atividade sira neโ€™e hotu nakloke bรก pรบbliku no dezeรฑa atu involve eskola sira, foin-saโ€™e, autoridade lokรกl, sosiedade sivรญl, parseiru dezenvolvimentu, seitรณr privadu no pรบbliku en-jerรกl.
Governu Timor-Leste konvida sidadaun no rezidente hotu-hotu atu partisipa ativamente iha Semana Mundiรกl Oseanu 2025, hodi hasaโ€™e konxiรฉnsia, halo asaun kolektiva no selebra ekosistema no biodiversidade tasi neโ€™ebรฉ รบniku iha nasaun neโ€™e.

LINK facebook (Mรฉdia-GPM)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: